[ Pobierz całość w formacie PDF ]

stało się swoistym życiowym credo. Swoje poglądy w tej materii ujawniły również kobiety: W 1549 r. królowa
Małgorzata z Navarry [82], zainspirowana DekameronemBoccaccia, napisała dzieło pt. Heptameron, będące
zbiorem wulgarnych, groteskowych i sprośnych opowiastek, mających rzekomo swe zródło w zdarzeniach auten-
tycznych. Z lektury Heptamerona wynika, iż konwersacje toczone podczas biesiad miały charakter nader swobod-
ny i, jak można się domyślić, podobnym brakiem skrępowania odznaczało się zachowanie ówczesnych. Mniej
więcej w tym samym czasie kiedy powstało frywolne dzieło królowej: malarz Giulio Romano namalował rysunki o
charakterze pornograficznym, a lubiany i bardzo ceniony w Wenecji Pietro Aretino skomentował każdy z nich w
swoich dwudziestu Pozycjach miłości. Namiętnościom ciała hołdował też król Henryk VIII, (król Anglii) jego
królewski kaprys, polegający na tym, że oprócz kochanek zawsze musiał mieć ślubną żonę kosztował życiedwie
spośród jego sześciu małżonek. Natomiast w sto lat pózniej w dręczonej przez inkwizycję Hiszpanii narodziła się
literacka postać Don Juana, notorycznego uwodziciela, którego spłodził autor w sukni duchownej Triso de Molina
dzieło miało zakończenie pouczające po życiu pełnym uciech Don Juan wylądował w piekle. Na dworach Francji
nikt się nie przejmował podobnymi przestrogami hasłem stała się wolność od zakazów i używanie życia wedle za-
sady absolutnej równości. Swoboda seksualna rozkwitła jak nigdy dotąd. Uprawianie miłości było ulubioną roz-
rywką towarzyską, a kopulowanie z okazji świąt i uroczystości nieodłącznym punktem ich programu .
Ogólnie rzecz biorąc w Odrodzeniu pojawia się bardziej pozytywne nastawienie do spraw seksu. Zmysłowość,
erotyzm, indywidualizm stały się typowymi motywami kultury włoskiego renesansu. Pojawił się kulturowy Olimp
tworzony przez artystów, których prywatne życie odbiegało od surowych obyczajów. W twórczości pojawiają się
niekiedy wręcz pornograficzne seksualne motywy. Zmiana ubioru jest dowodem przemian obyczajowości. Dawna
skromność i asceza ustąpiły miejsca na rzecz wyraznej ekspresji erotyzmu: męskie spodnie miały w kroku wore-
czek eksponujący genitalia, natomiast kobiety zaczęły odsłaniać piersi. Pojawia się liberalizm wobec homoseksu-
alizmu, ograniczony wprawdzie do Olimpu, ale stanowi to pewien wyłom. Pochodzenie nieślubne przestało być
przekleństwem. Kurtyzany zaczęły być traktowane jak damy.
Na atmosferę rozwiązłości mogły mieć również pewien wpływ dwa istotne zjawiska czy też wydarzenia, które z
pozoru nie miały żadnego związku z seksualnością. Pierwszym było na pewno odkrycie Ameryki, a z nią obcych
kultur i cywilizacji, które porównując z własnymi określano mianem pierwotnych. Skąpy na ogół przyodziewek
mieszkańców nowego świata oraz swobodny tryb ich życia, jeśli go mierzyć kryteriami obowiązującej wówczas
moralności chrześcijańskiej, nie tylko pobudzały wyobraznię, ale przekonywały do erotyzmu naturalnego, to
znaczy: wolnego od zakazów Kościoła. Drugim katalizatorem zmian w obyczajowości był niebywały postęp w
dziedzinie fizyki. Odkrycie praw rządzących naturą kazało spojrzeć na człowieka jak na część przyrody, funkcjo-
nującą według tych samych co ona prawidłowości.
37
Można chyba zadać pytane. Jak to możliweJak mogło do tego dojść, że po długotrwałej, bo tysiącletniej bigote-
rii o wrogim nastawieniu do miłości fizycznejPo trwającym tysiąc lat średniowieczu, kiedy to ludzie widzieli w ży-
ciu doczesnym jedynie przedsionek życia wiecznego. %7łycie na ziemi miało przebiegać bez grzechu i uciech, tak,
aby w dzień Sądu Ostatecznego człowiek mógł zostać skierowany do nieba i uniknąć strącenia do piekła. I oto
teraz, po tysiącletnim treningu przygotowującym do życia na tamtym świecie, nastaje okres całkowitego oddania
się uciechom zmysłowym i rozkoszy cielesnej! I taką postawę wspiera nawet Kościół! Jak mogło do tego dojść
Ówczesna praktyka spoÅ‚eczna sfer wyższych charakteryzowaÅ‚a siÄ™ naturalistycznym i permisywistycznym po-
dejściem do seksu. Naturalizm dominuje w renesansowej moralności seksualnej. Renesans nie interesował się nad-
miernie duszą, jego idolem było ciało, jego funkcje i potrzeby: Filozoficzne credo seksualne tej epoki zawarte
zostało w słynnym zapytaniu Aretina: co złego w tym , że mężczyzna kładzie się na kobietęCzyż zwierzęta powi-
nny cieszyć się większą wolnością niż ludzieW jakim kontraście pozostawały te hasła z dogmatem grzesznego
ciała! %7łycie zatriumfowało raz jeszcze nad dogmatem. Miłość fizyczna uznana została za naturalne i przyrodzone
prawo zarówno mężczyzny, jak i kobiety.
O roli i znaczeniu seksualności w danej kulturze i społeczeństwie świadczą również określenia słownie (ich ilość
oraz forma) jakich używa się w stosunku do narządów płciowych i czynności seksualnych człowieka: szes-
nastowieczna francuszczyzna znała trzysta słów na określenie stosunku płciowego i czterysta na nazwanie genitali-
ów(1.
Renesans inspirował jedną z największych rewolucji seksualnych, która odbywała się jednak praktycznie bez
żadnej zmiany obowiązującego prawa. Nikt nie uchylił bowiem formalnie restrykcyjnego wobec spraw seksu
prawa kanonicznego i opartego na jego wzorach średniowiecznego prawa świeckiego. Cechą charakterystyczną li-
beralistycznej praktyki i teorii Renesansu był też jej egalitaryzm. W historii cywilizacji zdarzało się bowiem
często, iż liberalna praktyka seksualna uprawiana była na wyłączny użytek wąskich, elitarnych warstw społe-
czeństwa, w stosunku zaś do jego ogółu zalecano konwencję rygorystyczną. Renesans był natomiast w tym
względzie najbardziej demokratyczny,
Jednak już w XVI wieku rozpoczęły się w Europie procesy, które w przyszłości zaowocować miały diametralną
zmianą stanowiska wobec seksu. Z jednej strony: epidemia kiły i ideologia mieszczańska. Należy podkreślić, że
nowa ideologia mieszczańska wymagała ciągłej ascezy, aby wykazać swą wyższość moralną nad moralnością kla-
sy panującej, przeciwko której walczyła i której zarzucała właśnie rozwiązłość moralną. Z drugiej, kontrrefor-
macja [83] katolicka w walce z reformacją o rząd dusz nie mogła zrobić nic innego, jak potęgować dalej po-
tępienie seksu, w licytacji wartości konkurujących zasad moralnych nie wypadało być przecież gorszymod prze-
ciwnika: Stąd gwałtowna zmiana stanowiska Kościoła wobec seksu, przewrażliwienie w tej dziedzinie przyjął więc
katolicyzm z protestantyzmu w okresie kontrreformacji . [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • supermarket.pev.pl

    •