[ Pobierz całość w formacie PDF ]

odradzania się dążeń unijnych ze strony chrześcijańskich środowisk i wspólnot
na terenie Białorusi i Rosji  jedną z najpoważniejszych przeszkód w dialogu
ekumenicznym pomiędzy Rzymem a chrześcijaństwem wschodnim, prawosław-
nym w skali światowej, zwłaszcza jednak w zbliżeniu katolicyzmu i Rosyjskiej
Cerkwi Prawosławnej, Patriarchatu Moskiewskiego.
Ryszard Aużny
$
$;03
Flaga (państwowa). Wprawdzie 31 X 1991 r. przez Zjazd Deputatów Naro-
dowych została zatwierdzona oficjalna flaga państwowa Federacji Rosyjskiej
(w oryginale: oficjalna flaga Narodowa  Nacyonalnyj fłag Rossijskoj Fiediera-
cyi), złożona z trzech tej samej wielkości poziomych pasów  białego, nie-
bieskiego i czerwonego ( biełaja, łazoriewaja i ałaja połosy ), jednakże na roz-
maitych wiecach  wojna na flagi nadal trwa. Komuniści nadal używają flagi
czerwonej. Nacjonaliści zaś   monarchicznej flagi czarno  żółto (złoto)  bia-
łej.
Wynika to w ogóle z historycznie niestabilnej sytuacji państwowej heraldyki
i symboliki Rosji. W odróżnieniu np. od Polski ani herb (czarny orzeł dwugło-
wy), ani barwy flagi w świadomości Rosjan nie nabrały takiej wagi symbolicz-
nej, nie stały się znakiem narodowym. Stąd łatwość reinterpretacji tych symboli
i dopisywania im różnych tradycji. Lud zaś zdaje się w ogóle nie znać swych
symboli (pytanie  jaki znak twój? nie miałoby i chyba nadal nie ma podstaw) 
najchętniej więc za swój  znak uważa którąś z najpopularniejszych ikon (ew.
chorągiew z ikoną).
Nacjonaliści barwy flagi czarno żółto białej odczytują następująco:
1. Czarny  to kolor dwugłowego orła, symbol mocarstwa na Wschodzie,
wielkiej potęgi od Bałtyku po Pacyfik.
2. %7łółty (złoty)  to barwa sztandaru Bizancjum, symbol dziedziczenia i pie-
lęgnowania w narodzie rosyjskim Prawdy chrześcijańskiej, Prawosławia.
3. Biały  kolor siwy Jerzego Zwycięzcy  to symbol wielkiej, bezintere-
sownej i radosnej ofiary za Ojczyznę, za Ziemię Ruską, co jest główną odwiecz-
ną cechą rosyjskiego charakteru narodowego, która zadziwiała i odstraszała cu-
dzoziemców.
Faktycznie jednak czarno żółto biała flaga była flagą państwową tylko przez
25 lat  od 1858 do 1883 r. Rusofil Aleksander III w przededniu swej koronacji
wprowadza biało niebiesko czerwoną i wywołuje  wojnę o flagi , która się za-
kończyła dopiero w przededniu koronacji Mikołaja II  5 kwietnia 1896 r. biało
niebiesko czerwoną zadekretowano jako  narodową lub  państwową ,
obowiązującą w całym Imperium, z Finlandią włącznie. W maju 1918 r. wprowa-
dzono flagę czerwoną, a w rocznicę Rewolucji (6 XI 1918 r.) na miejscu Straceń
na placu Czerwonym uroczyście spalono wszystkie flagi i symbole obalonego
reżimu. Pod tą flagą biało niebiesko czerwoną walczyła w wojnie domowej Bia-
ła Armia, kultywowała ją też emigracja.
99
Barwy tej flagi interpretowano rozmaicie, m. in.  czerwoną jako najbardziej
popularną w narodzie, jako barwę carów, ale też i jako barwę chorągwi z ikona-
mi; niebieską uważano za barwę Matki Boskiej, patronki Cerkwi rosyjskiej; biała
zaś miała być symbolem wolności i wielkości.
Niektóre zdezorientowane orientacje polityczne występują obecnie także pod
flagą z krzyżem św. Andrzeja na białym tle. Za Piotra I używano jej w funkcji
państwowej, ale na trwałe związała się z flotą wojenną.
Warto jeszcze dodać, że zwolennicy flagi czarno żółto białej czasami przy-
pominają wjazd Aleksandra II do Warszawy w końcu lat 60. Otóż Rosjanie
wywieszali na powitanie cara flagi czarno żółto białe, natomiast Polacy biało
niebiesko czerwone, nawiązując ich barwami do barw polskich ułanów, uczest-
niczących w kampanii Napoleona w 1812 r.
Jerzy Faryno
%
%@8AB>F5=B@87
Chrystocentryzm. Dążenie do  naśladowania Chrystusa. Kultura ruska była
wyraznie chrystocentryczna, ponieważ jej głównym zadaniem było odlaicyzo-
wanie człowieka. Ideał moralny ma wyraznie nowotestamentowy charakter.
W rosyjskiej kulturze nowożytnej ewangeliczny chrystocentryzm przejawia się
zarówno bezpośrednio (Zmartwychwstanie L. Tołstoja, Bracia Karamazow
F. Dostojewskiego), jak i pośrednio poprzez autorską etyczno-estetyczną orien-
tację na najwyższy ideał moralny, którym jest Chrystus. Stąd wrażenie niedos-
konałości kreowanych postaci, krytycyzm socjalny i moralny podczas projekcji
 realnego życia bohatera literackiego na  idealne życie bohatera Nowego Tes-
tamentu, nawet jeśli taka projekcja nie była uświadomiona do końca przez pi-
sarza. Dlatego w literaturze rosyjskiej spotykamy tak niewielu  pozytywnych
bohaterów: każdy człowiek jest  gorszy od Chrystusa; w świadomości autora
zawsze istnieje  najlepszy . Nałożenie się ideału chrześcijańskiego (absolutu
moralnego w jego prawosławnej  ortodoksyjności ) na realne życie w Rosji pod-
kreślało nieuchronną niepełność tego życia. Z drugiej strony, odwrotną stroną
chrystocentryzmu jest pełne i bezwarunkowe przyjęcie Bożego świata. Przed
Bogiem wszyscy są równi jako Jego poddani, co zarazem oznacza, że wszyscy są
godni miłości, współczucia i litości. Stąd miłość do ubogich, szalonych (juro-
diwych) i nędzarzy, estetyzacja miłości do blizniego swego przy całym rozumie-
niu jego niedoskonałości. W pewnym sensie bohaterowie rosyjskiej literatury re-
prezentują różne wariacje (mniej lub bardziej udane) dążenia do naśladowania
Chrystusa.
Iwan Jesaułow
tłum. Bożena Szczerbiak
&
&0@L
Car. Całkowite uwolnienie się Rusi od panowania Tatarów (1480) zbiega się
z upadkiem Bizancjum (1453), co w aspekcie duchowym odbierano jako
przejęcie przez Ruś misji religijnej: podczas gdy w Bizancjum zapanował Islam,
na Rusi zwycięża Prawosławie. Jest to niejako bezpośrednia przesłanka idei
 Moskwa  Trzecim Rzymem , a zarazem bodziec do sakralizacji władzy pań-
stwowej (wielkiego księcia). Od tego czasu władcy rosyjscy zaczynają się mia-
nować  carami , a od Iwana Groznego (tj. od 1547 roku) tytuł  cara staje się już
ich stałym oficjalnym atrybutem.
Słowo  car (choć wprowadzone jako odpowiednik bizantyjskiego  basileus )
miało szczególną tradycję w języku cerkiewno-słowiańskim i rosyjskim: trak-
towano je jako słowo pochodzące od Boga i używano go jako imienia Boga (ze
szczególnie przestrzeganą pisownią  & , , a nie  & , ). Początkowo przyj-
mowane przez wielu nie bez oporów, stopniowo się utrwaliło, przenosząc na
panującego monarchę swe konotacje sakralne. Z czasem monarchę się określa
jako  prawiednoje sołnce ( sprawiedliwe , ale i  prawdziwe , w znaczeniu 
ustanowione przez Boga,  słońce ), choć w tekstach liturgicznych dotychczas
przysługiwał ten epitet wyłącznie Chrystusowi. Mając cara za pomazańca Boże-
go i używając na jego określenie słowa  pomazannik , za Piotra I T. Prokopo-
wicz przywraca słowu  pomazannik jego grecki odpowiednik  christos i stosu-
je niekiedy pisownię  Christos , czyli wprost nazywa Jezusem Chrystusem (nie-
kiedy, jak to czynił S. Jaworski, używa się wobec Piotra I nazwy  Spas  Zba-
wiciel, a P. Krekszyn zwraca się w swych Zapiskach o historii Piotra słowami
modlitwy  Ojcze nasz, Piotrze Wielki! Tyś nas z niebytu wyprowadził... ). Sam
Piotr I również chętnie identyfikował się z Chrystusem  po zwycięstwie pod
Połtawą wjeżdżał do Moskwy (1709) w wieńcu cierniowym, lud zaś go witał pal- [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • supermarket.pev.pl

    •